Gevolgen van onveilige hechting
Onveilige hechting kan grote gevolgen hebben, die soms levenslang kunnen doorwerken. Insociale omgevingen (school werk) ontstaan vaak ongewenste en soms elfs onveilige situatie die het kind (de volwassene) belemmeren. Het herkennen van deze situatie kan daarbij veel leed voorkomen. Teamlid en deskundige Lukretia Bressers noemt de kenmerken op en laat preventieve oplossingen zien.
Kenmerken van onveilige hechting
- Het kind ervaart de wereld als onveilig en andere mensen als onbetrouwbaar. Er is sprake van een onveilig intern werkmodel.(Bateman & Fonagy, 2012).
- Het kind gaat moeilijker relaties aan.
- Het kind ontwikkelt geen vertrouwen in zichzelf en anderen.
- Het kind exploreert zijn omgeving minder (en leert dus minder).
- Het kind krijgt problemen met gezagsaanvaarding. Geen basisvertrouwen betekent geen gezagsaanvaarding, geen gezag en dus geen opvoeding.
- Het kind kan zelfs problemen met zijn fysisch welzijn krijgen.
- Het kind snapt de sociale regels niet, het gedrag wijkt af. Het kind voelt niet aan ‘wat kan’ en wat niet.
- Het kind heeft weinig innerlijke structuur.
- De gewetensontwikkeling komt soms niet goed op gang.
Onderzoek (Schore;1994; 2008) heeft aangetoond dat kinderen die opgroeien met gebrekkige emotionele veiligheid letterlijk andere hersenen ontwikkelen. Met name het deel wat wordt geassocieerd met het vermogen tot aangaan van intieme en sociale relaties, vertoont minder synaptisering (minder verbindingen). Zie ook Horeweg, A. (2018). De traumasensitieve school. Een onveilige hechting voorspelt incompetentie in omgang met leeftijdgenoten, overmatige afhankelijkheid van de leerkracht (of juist een overmatige onafhankelijkheid) en minder zelfvertrouwen op de kleuterleeftijd. Ook is er soms sprake van meer impulsief gedrag of juist een grotere passiviteit, antisociale neigingen en depressie. Verder is er kans op ontstaan van schoolfobie (niet naar school willen en daar zelfs ziek van worden), gedragsstoornissen, of suïcidepogingen. Kortom: een veilige hechting is nodig voor een gezonde psychische en lichamelijke ontwikkeling.